Gevolgen na een herseninfarct
(bij mensen die naar huis gingen)
Deze informatie is voor mensen die een herseninfarct hebben doorgemaakt en direct vanuit het ziekenhuis naar huis zijn gegaan. Deze informatie is gebaseerd op een grote groep mensen die eerder een herseninfarct heeft gehad (261 patiënten). Hieronder ziet u algemene informatie van deze groep mensen. Ook vindt u hier informatie over dagelijks functioneren, denkfuncties, emotionele gevolgen en vermoeidheid. Dit laat zien wat u kunt verwachten van de gevolgen en het herstel in het eerste jaar na een herseninfarct.
Bron: Restore4Stroke database (UMC Utrecht en Maastricht University)
Hoe werkt deze infographic?
U vindt hier meer informatie over de gevolgen na een herseninfarct. Als u naar beneden gaat op deze pagina ziet u 4 balken staan (dagelijks functioneren, denkfuncties, emotionele problemen en vermoeidheid). Deze balken kunnen open geklapt worden. Dit kunt u doen door op het ‘+’ teken te klikken. U kunt hier meer informatie krijgen over bijv. dagelijks functioneren. Daarna worden verschillende items van het dagelijks functioneren verder besproken, bijv. het uitvoeren van huishoudelijke taken of sporten. Per item staat er in de rechterbovenhoek een ‘i’. Hier kunt u op klikken om te lezen wat er in het item wordt weergegeven.
Dagelijks functioneren
Mensen die thuis herstellen kunnen veel activiteiten zelfstandig uitvoeren. Het kan echter zijn dat bepaalde activiteiten meer moeite kosten, of dat er hulp bij nodig is of dat bepaalde activiteiten zelfs niet (meer) mogelijk zijn. Meestal lukt het gedurende het eerste jaar steeds beter om activiteiten weer op te pakken. Revalidatie kan hierbij helpen. Daarom is het belangrijk om bij uw behandelaar (neuroloog, revalidatiearts of de huisarts) aan te geven of u beperkingen ervaart. Dan kan samen besloten worden of een verwijzing nodig is en zo ja, welke vorm van revalidatie het beste bij u past. Ook als u na langere tijd problemen blijft ervaren van de herseninfarct is het zinvol om dit te bespreken met uw huisarts.
In onderstaande informatie ziet u het percentage van de mensen weergegeven die na een herseninfarct bepaalde aspecten van het dagelijks functioneren zonder moeite kunnen uitvoeren.
Zoals: koken, schoonmaken, boodschappen doen, kinderen verzorgen of begeleiden, klusjes in huis doen of tuinieren
Zoals: autorijden, met de bus of trein reizen, fietsen naar werk of om boodschappen te doen etc.
Zoals: tennissen, fietsen, fitnessen of een stuk wandelen
Zoals: uit eten gaan, bezoeken van café, bioscoop, concert, alleen of met anderen
Zoals: winkelen, evenementen bijwonen, naar strand, kerk- of moskeebezoek
Zoals: knutselen, handwerken, lezen, puzzelen of computerspelletjes doen
Zoals: communicatie of seksualiteit
Zoals: bellen, chatten of e-mailen
Denkfuncties
De hersenen zorgen ervoor dat we informatie kunnen verwerken en dat we leren van onze ervaringen. Dat noemen we denkfuncties, maar dit wordt soms ook wel cognitieve functies genoemd. Denkfuncties zijn bijvoorbeeld plannen, onthouden, begrijpen, redeneren en beslissen.
Een beschadiging aan de hersenen zoals een herseninfarct kan leiden tot problemen in de denkfuncties waardoor iemand moeite kan hebben met plannen, onthouden, begrijpen, redeneren en beslissen. Maar deze klachten kunnen ook door andere oorzaken ontstaan zoals stress, slecht slapen of piekeren. Deze oorzaken zijn aanwezig naast de schade aan de hersenen en daarom moeilijk uit elkaar te houden. Ieder mens is anders en voor iedereen zijn de eisen van de omgeving anders. Sommige mensen stellen van nature al hoge eisen aan zichzelf en ervaren vaker stress. Het is belangrijk om niet alleen naar deze persoonlijke factoren te kijken, maar ook naar de omgeving en hoeveel ballen iemand in de lucht moet houden. Omstandigheden die van invloed kunnen zijn, zijn bijvoorbeeld of iemand wel of niet werkt, mantelzorger is of zorgt draagt voor jonge kinderen. Een aanpassing aan deze omstandigheden kan er namelijk soms voor zorgen dat iemand geen of minder klachten meer ervaart.
Herstel
In de eerste periode na een herseninfarct kunnen de klachten verbeteren doordat de problemen in de denkfuncties herstellen. Het is niet te voorspellen hoelang het herstel duurt. Meestal herstellen de klachten niet volledig. Snel te kunnen handelen, begrijpen en denken in onze huidige dynamische maatschappij vraagt veel van de hersenen. Met adviezen en tips kunt u leren omgaan en rekening te houden met de klachten. Hierdoor heeft u vaak minder last van de klachten. U kunt leren om een planning te maken, vooruit te denken of om een agenda te gebruiken. Het is daarom belangrijk dat u het bij uw behandelaar (neuroloog, revalidatiearts of de huisarts) aangeeft als u last heeft van dergelijke klachten. Dan kan samen besloten worden welke vorm van revalidatie of ondersteuning het beste bij u past. Ook als u na langere tijd problemen blijft ervaren van het herseninfarct is het zinvol om dit te bespreken met uw huisarts.
Moeite om alles bij te houden, langzamer geworden
Na een herseninfarct kan iemand moeite hebben om alles bij te houden of is hij/zij langzamer zijn geworden. Bijvoorbeeld: moeite hebben met het volgen van een gesprek.
Bij andere mensen is dit niet veranderd na het herseninfarct.
Moeite om de aandacht ergens bij te houden
Na een herseninfarct kan iemand moeite hebben om de aandacht ergens bij te houden. Bijvoorbeeld: snel afgeleid zijn door geluiden van buiten.
Moeite om nieuwe informatie te onthouden
Na een herseninfarct kan iemand moeite hebben om nieuwe informatie te onthouden. Bijvoorbeeld: snel vergeten wat er net gezegd is.
Moeite om 2 dingen tegelijk te doen
Na een herseninfarct kan iemand moeite hebben om twee dingen tegelijk te doen. Bijvoorbeeld: niet tegelijk kunnen praten en lopen.
Moeite om zelf te praten of te schrijven
Na een herseninfarct kan iemand moeite hebben om te praten of te schrijven.
Bijvoorbeeld: niet de juiste woorden kunnen vinden of de juiste zinnen kunnen opschrijven
Moeite om zelf initiatieven te nemen
Na een herseninfarct kan iemand moeite hebben om het initiatief te nemen.
Bijvoorbeeld: moeite om te bedenken wat je die dag gaat doen.
Emotionele gevolgen
Na een herseninfarct kunnen mensen veranderingen ervaren in emoties, maar dat hoeft niet. Mensen kunnen zich bijvoorbeeld somber of angstig voelen. Na een herseninfarct kan ook het gedrag veranderen: prettige eigenschappen kunnen verminderen of andersom en onprettige eigenschappen kunnen gaan opvallen of andersom. Mensen hebben bijvoorbeeld een korter lontje of zijn sneller geïrriteerd dan voor het herseninfarct maar kunnen ook liever of rustiger zijn geworden.
Herstel
De emotionele gevolgen kunnen verbeteren. Het is belangrijk om veranderingen in emoties te bespreken met de mensen in uw naaste omgeving en met een behandelaar (neuroloog, revalidatiearts of de huisarts). Het herkennen is de eerste stap om met deze veranderingen om te gaan. U kan hiervoor hulp vragen bij uw huisarts of een andere zorgverlener. Zij kunnen u doorverwijzen naar de juiste zorg voor begeleiding. Uw partner of uw familieleden kunnen daar ook begeleiding bij krijgen. Ook als u na langere tijd problemen blijft ervaren van de herseninfarct is het zinvol om dit te bespreken met uw huisarts.
Sneller emotioneel, sneller huilen
Na een herseninfarct kan iemand sneller emotioneel zijn of sneller huilen. Bijvoorbeeld: de tranen komen sneller.
Sneller geïrriteerd, prikkelbaar
Na een herseninfarct kan iemand sneller geïrriteerd of prikkelbaar zijn. Bijvoorbeeld: fel reageren, vooral als de dingen anders lopen dan gewild.
Somber, neerslachtig, depressief
Na een herseninfarct kan iemand zich somber, neerslachtig of depressief voelen. Bijvoorbeeld: vaak huilen of verdrietig zijn.
Angstgevoelens
Na een herseninfarct kan iemand angstgevoelens hebben. Bijvoorbeeld: bang zijn om een nieuw herseninfarct te krijgen.
Onverschillig, koel, minder uiten van gevoelens
Na een herseninfarct kan iemand onverschillig/koel zijn of gevoelens minder goed uiten. Bijvoorbeeld: minder interesse tonen in anderen of voor gebeurtenissen
Vermoeidheid
Na een herseninfarct hebben de meeste mensen last van vermoeidheid. Er zijn verschillende soorten vermoeidheid:
- Lichamelijke vermoeidheid: dit is de vermoeidheid die u bijvoorbeeld kunt hebben na een lange wandeling. Na een herseninfarct kan het voorkomen dat u al moe bent zonder een lange wandeling te hebben gemaakt. Bij lichamelijke vermoeidheid is het belangrijk om stapsgewijs activiteiten uit te breiden en uw conditie te verbeteren. Een fysiotherapeut of ergotherapeut kunnen daar zo nodig bij helpen. Naast ‘meer doen’ is het ook belangrijk om ‘minder te zitten’.
- Mentale vermoeidheid: dit is de vermoeidheid die u bijvoorbeeld kunt hebben na mentale activiteiten zoals het lezen van een boek of het voeren van een gesprek. Na een herseninfarct komt vooral mentale vermoeidheid vaak voor. Mensen geven bijvoorbeeld aan dat het hoofd voelt ‘alsof er watten in zitten’ of dat ‘het hoofd vol zit’. Na een herseninfarct kan deze mentale vermoeidheid al optreden bij eenvoudige zaken die voorheen op de automatische piloot gingen, zoals een gesprek voeren of koken. Als u hier last van heeft, dan is het van belang om activiteiten te gaan doseren en in te plannen zodat overbelasting wordt voorkomen of wordt herkend. Een ergotherapeut kan daar zo nodig bij helpen.
Als u meer doet dan u aankunt ontstaat overbelasting. Overbelasting kan verschillende klachten geven, zoals: hoofdpijn, slecht slapen, verhoogde prikkelbaarheid, concentratie- en geheugenproblemen, gevoeligheid voor licht en geluid en angst en somberheid.
Het is belangrijk om bij uw behandelaar (neuroloog, revalidatiearts of huisarts) aan te geven als uw vermoeidheid uw dagelijks functioneren beïnvloedt, zodat u hierin begeleid kan worden. Ook als u na langere tijd na het herseninfarct vermoeidheid blijft ervaren is het zinvol om dit te bespreken met uw huisarts.
Sneller en vaker moe
Na een herseninfarct kan iemand sneller en vaker moe zijn.
Patiëntenvereniging Hersenletsel.nl
Door een herseninfarct verandert het leven van u en uw naasten. De gevolgen hebben vaak invloed op het dagelijks leven. Mogelijk ervaart u praktische problemen en heeft u vragen. Via de patiëntenvereniging kan u in contact komen met lotgenoten. Ook kunt u meer informatie krijgen over de gevolgen van uw diagnose en hulp krijgen om uw dagelijks leven weer zo goed mogelijk op te pakken. Wilt u meer informatie? Ga naar www.hersenletsel.nl.
Wilt u een ervaringsdeskundige spreken? U kun dan ook bellen naar hersenletsel.nl via 026-3512512. Een ervaringsdeskundige luistert naar u en probeert uw vragen voor zover mogelijk te beantwoorden.
